Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh: Đổi thay qua những khung hình

Nhân kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1975-2025), Nhà xuất bản Tổng hợp Tp.HCM xin trân trọng giới thiệu cùng Quý độc giả tác phẩm “Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh: Đổi thay qua những khung hình (1975 – 2025)” của nhiếp ảnh gia (NAG) Tam Thái. Tác phẩm ghi dấu những khoảnh khắc đổi thay của Tp.HCM trong 50 năm qua.

Sách dày 272 trang, gồm 6 chương như: Sài Gòn, qua miền ký ức; Sài Gòn – Chợ Lớn rong chơi; Sài Gòn đổi thay; Sài Gòn: Lướt qua vài phố thị mới; Sài Gòn, đô thị đồng quê; Hồn đô thị. Lời đầu tiên, tác giả Tam Thái dành để bày tỏ tấm lòng tri ân và kính dâng các bậc Tiền nhân, đã đến vùng Gia Định – Bến Nghé khai mở đất đai, để cháu con hôm nay hưởng lộc nơi này. Có thể nói, anh là người bền bỉ đi tìm hình bóng thành phố bằng những hình ảnh chân thật, đến nay vừa đủ để tập hợp thành sách.

Bằng những hình ảnh đời thực, tác giả đưa người đọc trở về quá khứ trải dài đâu đó cỡ chừng 50 năm kể từ khi đất nước thống nhất. Khi thành phố vừa bước ra khỏi thời kỳ chiến tranh, chính thức sống trong bầu không khí hòa bình độc lập, hòa mình cùng non sông thống nhất. Thành phố Sài Gòn chính thức đổi tên thành Thành phố Hồ Chí Minh, để tượng trưng sự chiến đấu, hy sinh và cương quyết trở về với Tổ quốc của dân Nam bộ, hơn hết là ghi nhớ công ơn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa dân tộc Việt Nam trở thành đất nước độc lập và thống nhất. Ở đó là thời kỳ bao cấp còn lắm vất vả, hành trình đi tìm con chữ của người dân, những câu chuyện mưu sinh, bắt đầu công cuộc kiến thiết để xây dựng nền kinh tế phát triển. Người đọc sẽ nhìn thấy những khung cảnh phố xá, địa danh vang bóng thân thuộc một thời, những công trình xưa cũ đan xen những công trình kiến trúc hiện đại đang thay đổi từng ngày, những ngôi chợ, tòa nhà cao tầng, những cây cầu hiện đại nối đôi bờ, những con đường kết nối giao thông thuận tiện hơn. Nhịp sống ở đô thị luôn hối hả nhưng vẫn ấm áp tình người.

Việc làm của thế hệ đã qua, là ký ức của thế hệ hôm nay. Việc lưu giữ hình ảnh để kế thừa ký ức là thật sự cần thiết, NAG Tam Thái luôn tâm niệm và làm như thế từ nhiều chục năm nay. Nhiếp ảnh, trước hết phải thực hiện và đi vào cuộc sống. Đứng trước đổi thay vũ bão của cuộc đời, làm nhiếp ảnh là làm chứng nhân lịch sử, kịp thời lưu giữ những giá trị hiện hữu trước khi nó biến mất. Hình ảnh đó, là bóng hình quá khứ, gắn kết cho hiện tại và kết nối với ngày mai. Thành phố hôm nay là một quả cầu sinh khí. Cần nhiều sự tiếp sức để được bay cao. Quyển sách này góp nhặt những góc nhìn riêng, dẫn chứng qua hình ảnh của tác giả, như một viên gạch, xin được kết nối cùng đại công trường thành phố.

Đôi khi, tấm hình đơn giản lại là tấm hình nhớ đời nhất đối với NAG Tam Thái. Đó là ảnh “Bến sông xưa” ảnh chụp bến Mễ Cốc năm 1984. Năm 1997, khi anh làm triển lãm “Sài Gòn dáng xưa và nay” tại Nhà văn hóa Thanh Niên. “Ông già Nam Bộ – nhà văn Sơn Nam” đến xem, đi qua đi lại, mấy lần ngắm nghía, nhận xét “Nhìn con mắt ghe và dãy nhà chành là biết cảnh Sài Gòn, không lẫn vào đâu được” rồi… xin luôn tấm ảnh về treo, ông cầm bút ghi vào dòng chữ “Ảnh chụp về Sài Gòn mà tôi thích nhất”.

PGS. TS. Viện EFEO – Pascal Bourdeaux chia sẻ: “Hình ảnh kết nối hiện thực hoạt động của con người với những hình thái thể hiện như về lĩnh vực xây dựng và kiến trúc, không chỉ đơn thuần là minh họa. Chính những bức ảnh này làm cho chúng ta phải suy nghĩ về những gì đã có trong quá khứ, và đặt ra vấn đề tương lai của một thành phố năng động như Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. Thành phố với một lịch sử vừa vinh quang vừa bi kịch, sống động bởi sức sống của người dân đã được khẳng định, với sự phát triển và mở mang về không gian lẫn dân số, Sài Gòn vén bỏ mạng che cho những ai biết ngắm nhìn…”

Đây là cuốn sách ảnh về Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh được NAG Tam Thái thực hiện, nơi anh đã sống từ gần nửa thế kỷ nay. Với sự kiên trì qua nhiều năm, những bước chân đã sải dài cùng những con phố, hẻm để ghi nhận. Đó là những hình ảnh về thành phố mà tác giả muốn cho chúng ta cùng xem để hồi tưởng, khám phá nhiều mặt của quá khứ như còn xa lạ. Đặc biệt hơn, đó là sự quan sát tinh tế, suy ngẫm về sự tiến triển. Tác giả mong muốn mang đến những thông điệp ẩn chứa trong từng hình ảnh giá trị đến với người xem, dành cho những ai yêu quý thành phố, cũng là như là tấm lòng của người con yêu Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh.